Nứt kẽ hậu môn sau sinh: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Nứt kẽ hậu môn sau sinh là một vấn đề phổ biến nhưng ít được chị em chia sẻ, gây không ít khó khăn trong sinh hoạt và phục hồi sau sinh. Tình trạng này không chỉ gây đau đớn, ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của mẹ bỉm mà còn tác động đến việc chăm sóc em bé. Bài viết hôm nay sẽ chia sẻ nguyên nhân ẩn sau tình trạng này cũng như các phương pháp điều trị hiệu quả, giúp chị em nhanh chóng hồi phục và lấy lại sự tự tin trong cuộc sống hàng ngày.

Nứt kẽ sau sinh khác gì với người bình thường bị nứt kẽ hậu môn?

Nứt kẽ hậu môn sau sinh và nứt kẽ hậu môn ở người bình thường có một số điểm khác biệt chủ yếu liên quan đến nguyên nhân, mức độ bệnh và cách điều trị phù hợp như sau:

Ở phụ nữ sau sinh

Tình trạng này chị em sau sinh nở gặp khá nhiều nhưng thường bị bỏ qua do tâm lý ngại ngùng. Việc hiểu đúng nguyên nhân và cách chăm sóc sẽ giúp sớm phục hồi và tránh biến chứng không mong muốn.

• Nguyên nhân: Chủ yếu do áp lực lớn trong quá trình sinh nở khiến da và niêm mạc hậu môn bị căng giãn, tổn thương. Đây là phản ứng tạm thời sau khi sinh, nhưng nếu bỏ qua không điều trị, vết nứt có thể sâu hơn, gây viêm nhiễm, đau rát kéo dài và khó lành.
• Vị trí và mức độ tổn thương: Các vết nứt thường xuất hiện gần rìa hậu môn, nông và không quá sâu. Với chăm sóc đúng cách như vệ sinh sạch sẽ và tránh táo bón, vết nứt có thể tự lành trong thời gian ngắn.
• Điều trị: Vì đang trong giai đoạn hồi phục nên lời khuyên là chăm sóc tại nhà: ăn nhiều chất xơ, uống đủ nước, ngâm hậu môn nước ấm để giảm đau. Trường hợp táo bón nặng có thể cần dùng thuốc nhuận tràng nhẹ.

Ở người bình thường

Nứt kẽ hậu môn là vấn đề phổ biến ở người bình thường, đặc biệt những ai hay bị táo bón kéo dài. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ hạn chế nguy cơ bệnh trở thành mãn tính.

• Nguyên nhân: Nguyên nhân chính là táo bón kéo dài, khiến người bệnh rặn mạnh, làm tổn thương hậu môn. Ngoài ra, các bệnh lý như trĩ, viêm nhiễm cũng có thể gây ra tình trạng này.
• Vị trí và mức độ tổn thương: Có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào quanh hậu môn. Các vết nứt thường sâu hơn, dễ kéo dài và trở thành mãn tính nếu không điều trị hoặc không thay đổi thói quen sinh hoạt.
• Điều trị: Ngoài chăm sóc tại nhà, người bệnh cần dùng thuốc bôi làm lành vết nứt, giảm đau hoặc nhuận tràng. Nếu tình trạng kéo dài không thuyên giảm hoặc do bệnh lý nền như trĩ sẽ cần can thiệp ngoại khoa.

Nứt kẽ hậu môn sau sinh: Do đâu mà có?

Nguyên nhân gây nứt kẽ hậu môn sau sinh chủ yếu liên quan đến những thay đổi sinh lý, cơ học và nội tiết trong cơ thể phụ nữ trước, trong và sau khi sinh:

• Áp lực lớn khi rặn đẻ: Trong khi sinh sản phụ cần phải rặn mạnh, làm áp lực lên vùng hậu môn tăng cao, dễ gây giãn và rách niêm mạc hậu môn.
• Thay đổi nội tiết tố: Sau sinh, nội tiết tố giảm khiến mô hậu môn mất đàn hồi, cơ sàn chậu yếu đi, làm hậu môn dễ tổn thương hơn khi rặn mạnh hoặc bị táo bón.
• Ít vận động sau sinh: Việc nằm nhiều sau sinh làm nhu động ruột chậm lại, dễ gây táo bón và tăng áp lực khi đi đại tiện.
• Ảnh hưởng từ vết khâu tầng sinh môn: Nếu vết khâu tầng sinh môn kéo căng hoặc lan rộng về phía hậu môn, sẽ làm yếu mô hậu môn và dễ gây rách khi đi vệ sinh.

Cẩn thận biến chứng nếu không chữa nứt kẽ hậu môn sau sinh

Chị em nếu không sớm cải thiện tình trạng nứt kẽ hậu môn sau sinh có thể đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe và biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến việc hồi phục sau sinh cũng như chăm sóc em bé:

• Đau đớn kéo dài: Vết nứt không chữa trị sẽ gây đau rát mỗi lần đi vệ sinh, khiến chị em sợ đại tiện, từ đó dẫn đến táo bón và rối loạn tiêu hóa.
• Chảy máu hậu môn: Nứt kẽ hậu môn có thể dẫn đến đại tiện ra máu. Tình trạng này kéo dài dẫn đến thiếu máu, cơ thể mệt mỏi, da xanh xao, hoa mắt, chóng mặt.
• Nhiễm trùng hậu môn: Vết nứt không được vệ sinh sạch sẽ dễ bị vi khuẩn xâm nhập, gây viêm nhiễm nặng, sưng đau, lâu lành. Nhiễm trùng lan rộng sẽ hình thành áp-xe, rò hậu môn, khiến việc điều trị trở nên phức tạp, tốn kém thời gian và chi phí hơn.

Gợi ý cách xử lý hiệu quả nứt kẽ hậu môn sau sinh

Để cải thiện tình trạng nứt kẽ hậu môn sau sinh, chị em nên kết hợp nhiều phương pháp chăm sóc tại nhà và thay đổi thói quen sinh hoạt giúp vết thương nhanh lành, giảm đau đớn và ngăn ngừa biến chứng.

• Chăm sóc vệ sinh vùng hậu môn: Sau khi sinh, hãy giữ vùng hậu môn sạch sẽ và khô ráo. Dùng nước ấm để rửa nhẹ nhàng và tránh dùng xà phòng có hương liệu hoặc chất kích thích.
• Sử dụng kem hoặc mỡ bôi trơn: Các sản phẩm có chứa vitamin E, lô hội hoặc các loại kem bôi trơn có thể giúp làm dịu và phục hồi vùng da bị tổn thương.
• Ăn uống nhiều chất xơ: Đảm bảo chế độ ăn uống giàu chất xơ để tránh táo bón, giúp giảm áp lực lên hậu môn khi đi đại tiện. Bạn có thể bổ sung rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt vào khẩu phần ăn hàng ngày.
• Uống đủ nước: Uống nhiều nước mỗi ngày giúp làm mềm phân và giảm tình trạng táo bón, làm giảm nguy cơ làm tổn thương thêm vùng nứt kẽ.
• Sử dụng thuốc giảm đau hoặc chống viêm: Nếu cảm thấy đau đớn, có thể dùng thuốc giảm đau hoặc thuốc chống viêm theo chỉ định của bác sĩ để giảm sự khó chịu.
• Ngâm hậu môn trong nước ấm: Ngâm vùng hậu môn trong bồn tắm nước ấm khoảng 15-20 phút mỗi ngày giúp thư giãn cơ và làm giảm tình trạng đau rát, đồng thời hỗ trợ quá trình phục hồi.
• Thăm khám bác sĩ: Nếu tình trạng nứt kẽ hậu môn kéo dài hoặc không cải thiện sau khi áp dụng các biện pháp trên, nên thăm bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời. Bác sĩ có thể chỉ định thuốc hoặc can thiệp ngoại khoa nếu cần thiết trong trường hợp nứt kẽ hậu môn nghiêm trọng.

Lời khuyên để phòng ngừa nứt kẽ hậu môn sau sinh

Để phòng tránh nguy cơ bị nứt kẽ hậu môn, đặc biệt là trong giai đoạn sau sinh hoặc trong sinh hoạt hằng ngày – chị em cần chú trọng xây dựng thói quen ăn uống, vệ sinh và chăm sóc cơ thể một cách khoa học, hợp lý và đều đặn.

• Tăng cường chất xơ từ rau xanh, hoa quả và ngũ cốc nguyên hạt giúp làm mềm phân, giảm táo bón. Uống 2–3 lít nước mỗi ngày hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn.
• Hình thành thói quen đi vệ sinh đúng giờ, không nhịn lâu, không ngồi lâu và không cố gắng rặn mạnh quá mức.
• Dùng nước ấm hoặc giấy mềm để vệ sinh hậu môn nhẹ nhàng, tránh các loại giấy cứng hoặc xà phòng có chất tẩy mạnh gây kích ứng.
• Thực hiện ngâm hậu môn bằng nước ấm để thư giãn cơ hậu môn, giúp giảm áp lực khi đại tiện.
• Vận động nhẹ nhàng bằng các bài tập như đi bộ, yoga sau khi được bác sĩ cho phép sẽ kích thích nhu động ruột, hạn chế táo bón.
• Thay đổi tư thế, không ngồi lâu một chỗ để máu lưu thông tốt hơn, giảm áp lực lên vùng hậu môn.
• Tập cơ sàn chậu bằng bài tập Kegel giúp tăng cường cơ hậu môn, hỗ trợ kiểm soát đại tiện hiệu quả.
• Sử dụng sản phẩm hỗ trợ như kem bôi dưỡng dịu nhẹ (theo hướng dẫn bác sĩ) để giữ vùng hậu môn luôn mềm mại.
• Thăm khám định kỳ: Nếu có dấu hiệu bất thường như đau, rát hay chảy máu, nên đi khám sớm để xử lý kịp thời, tránh biến chứng.

Hiện nay, Phòng khám Đa Khoa Quốc Tế Cộng Đồng là 1 trong những địa chỉ khám chuyên khoa bệnh hậu môn - trực tràng uy tín hàng đầu tại Hà Nội, hoạt động dưới sự cấp phép của Sở Y Tế. Phòng khám tự tin mang đến giải pháp chữa bệnh an toàn, tiên tiến nhất, cho hiệu quả rõ rệt chỉ sau lần khám đầu tiên.

Tại đây, đội ngũ bác sĩ đầu ngành, có trên 30 năm kinh nghiệm không chỉ trực tiếp thăm khám và điều trị mà còn theo sát quá trình hồi phục sau điều trị, tư vấn cách chăm sóc và phòng ngừa tái phát. Nhờ đó, chị em hoàn toàn có thể yên tâm tìm đến Đa Khoa Quốc Tế Cộng Đồng khi cần điều trị nứt kẽ hậu môn cũng như bệnh lý hậu môn khác.

• Hỗ trợ trực tiếp từ 08:00 - 20:00 hằng ngày tại địa chỉ phòng khám: Số 193C1 phố Bà Triệu, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.
• Kênh hỗ trợ online 24/7: Hotline 0243 9656 999 hoặc Tổng đài tư vấn với bác sĩ chuyên khoa.

Hy vọng bài viết đã giúp chị em hiểu rõ hơn về tình trạng nứt kẽ hậu môn sau sinh, từ đó giảm bớt lo lắng và chủ động tìm kiếm các giải pháp chăm sóc sức khỏe phù hợp. Việc phục hồi tốt sẽ giúp chị em yên tâm nghỉ ngơi và có nhiều thời gian chăm sóc em bé hơn. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại chat trực tiếp tại đây hoặc liên hệ hotline 0243 9656 999 để được đội ngũ y tế tư vấn và hỗ trợ kịp thời.